Για τις μωβ μέδουσες και το πρόβλημα που έχει προκύψει σε όλη την Ελλάδα, μιλήσαμε με τον κ. Δημήτρη Πάφρα, ειδικό στην Ιχθυολογία και στο Υδάτινο Περιβάλλον, με Master scuba dive και ειδικότητα Εκπαιδευτή Πρώτων Βοηθειών και συγγραφέα του βιβλίου «ο κόσμος της θάλασσας».
Πρόσφατα είχαν κάνει την εμφάνισή τους οι καφέ μέδουσες στις
παραλίες μας, ενώ τώρα έχουν εμφανιστεί και οι μωβ μέδουσες, οι οποίες είναι
πιο επικίνδυνες και βρίσκονται σε έξαρση στις ελληνικές θάλασσες, με τις
καταγραφές από περιοχές όπου έχουν εμφανιστεί, να πληθαίνουν τα τελευταία 24ωρα,
καθώς η μετακίνησή τους από περιοχή σε περιοχή συνδέεται με τα θαλάσσια ρεύματα
και τη φορά των ανέμων.
Παράλληλα, μας επανέλαβε ότι το πρόβλημα με τις μωβ μέδουσες
δεν είναι τωρινό. «Βρισκόμαστε στη δεύτερη χρονιά της έξαρσης της μωβ μέδουσας
(Pelagia noctiluca) στα ελληνικά νερά.
Οι μωβ μέδουσες είναι πελαγικό είδος, αναπαράγονται στα
ανοικτά της θάλασσας και κινούνται κυρίως με τα ανεμογενή ρεύματα, φτάνοντας
και στις παραλίες. Η Pelagia noctiluca είναι ένα είδος ανεπτυγμένο σε όλη τη
Μεσόγειο.
Η κλιματική αλλαγή και η υπεραλίευση διαμορφώνουν ένα περιβάλλον που διευκολύνει την ανάπτυξη των μεδουσών, καθώς και η υψηλότερη θερμοκρασία της θάλασσας, που αυξάνει τους ρυθμούς αναπαραγωγής τους. Ενώ, οι παράγοντες αυτοί, παράλληλα με τη μείωση των πληθυσμών πελαγικών ψαριών και των θαλάσσιων χελωνών που είναι θηρευτές τους, δημιουργεί μεγάλη εξάπλωση των μεδουσών.
Η μέδουσα Pelagia noctiluca είναι από τα πιο ανεπιθύμητα είδη. Το τσίμπημά της είναι πολύ επώδυνο λόγω της νευροτοξίνης που έχει», μας ανέφερε ο κ. Πάφρας.
Δείτε το εντυπωσιακό video με την Pelagia noctiluca
Τα συμπτώματα που προκαλεί συνήθως το τσίμπημα από τη μωβ μέδουσα
Οι νηματοκύστες της μωβ μέδουσας παράγουν στο ανθρώπινο δέρμα, ερύθημα, πρήξιμο, κάψιμο όπως και -μερικές φορές- σοβαρές δερμονεκρωτικές, καρδιο- και νευροτοξικές επιδράσεις, οι οποίες είναι ιδιαίτερα επικίνδυνες σε ευαίσθητα άτομα.
Τα συμπτώματα μετά από επαφή – τσίμπημα από την μέδουσα μπορεί να είναι:
- Πόνος σαν κάψιμο, πολλές φορές έντονο κοκκίνισμα του δέρματος, και σε μερικές περιπτώσεις εμφάνιση σε μέρος του δέρματος σας το αποτύπωμα της μέδουσας που σας κέντρισε.
- Ναυτία
- Πτώση πίεσης
- Ταχυκαρδία
- Κεφαλαλγία
- Εμετός
- Διάρροια
- Σπασμός των βρόγχων
- Δύσπνοια
Τι πρέπει να κάνουμε σε περίπτωση τσιμπήματος
1. Πλένουμε
προσεκτικά με θαλασσινό νερό.
2. ΔΕΝ
τρίβουμε την περιοχή του τσιμπήματος.
3. Αν είναι
διαθέσιμο, εφαρμόζουμε ένα μίγμα θαλασσινού νερού και μαγειρικής σόδας (σε
αναλογία 1:1) για δύο λεπτά.
4. Χρησιμοποιούμε
μια πλαστική τραπεζική κάρτα ή ταυτότητα τυχόν υπολείμματα από το δέρμα μας.
5. Εφαρμόζουμε
πάγο πάνω στο τσίμπημα για 5-15 λεπτά.
6. Αν ο
πόνος επιμένει, συμβουλευτείτε έναν γιατρό ή φαρμακοποιό για να σας
συνταγογραφήσει παυσίπονα ή αντιφλεγμονώδεις κρέμες.
7. Μην χρησιμοποιείτε ξύδι, ούτε γλυκό νερό, ούτε οινόπνευμα, ούτε αμμωνία.
Πότε πάμε νοσοκομείο
μετά από τσίμπημα μωβ μέδουσας
Σε περίπτωση εμφάνισης συστηματικών συμπτωμάτων (σπάνια) όπως: υπόταση, βράχος φωνής , εισπνευστικός συριγμός, γενικευμένο αγγειοοίδημα – εκτεταμένο κνιδωτικό εξάνθημα, διαταραχές επιπέδου επικοινωνίας – συνείδησης , έμετος, είναι επιβεβλημένη η άμεση διακομιδή του ασθενούς στο νοσοκομείο.
Σε κάθε περίπτωση, καλό είναι μετά τις πρώτες βοήθειες να υπάρχει εγρήγορση για την περίπτωση που απαιτηθεί πιθανή ιατρική συμβουλή από τοπικό Κέντρο Υγείας ή φαρμακείο.
Χρήσιμες συμβουλές για τις μωβ μέδουσες - Τι κάνουμε στην παραλία και τι πρέπει να έχουμε μαζί μας
• Οι πολίτες καλούνται να κοιτάζουν τον καιρό και τους ανέμους πριν πάνε σε κάποια παραλία. Χρειάζεται να έχει αντίθετους ανέμους με την φορά της παραλία (π.χ. αν η παραλία έχει θέα προς τον Νότο, τότε για να μειώνεται η πιθανότητα να υπάρχουν μέδουσες πρέπει οι άνεμοι να κατεβαίνουν από τον Βορά, ώστε τον κυματισμό που δημιουργεί να τις διώχνει μακριά από τις παραλίες).
• Αν υπάρχει έντονο πρόβλημα με τις μωβ μέδουσες σε μια παραλία, τότε συνιστάται οι πολίτες να μην ρισκάρουν να κολυμπήσουν και να φροντίζουν να έχουν πάντα κάποια αντισταμινική κρέμα μαζί τους ή κάποια κορτιζονούχα αλοιφή που μπορούν να προμηθευτούν από οποιοδήποτε φαρμακείο.
• Για κανέναν λόγο οι πολίτες δεν πρέπει να βγάζουν τις μέδουσες έξω για να τις θάψουν στην άμμο, λόγω του ότι μεταφέρεται το πρόβλημα έξω με πιθανότητα κάποιος να πατήσει έστω και τυχαία κάποια νηματοκύστη, αλλά και γιατί σε τέτοιες μεγάλες εξάρσεις όσες και να δουν οι πολίτες και να βγάλουν υπάρχουν και άλλες εκατοντάδες ή και χιλιάδες μέσα στη θάλασσα.
Οι πολίτες που βλέπουν οποιαδήποτε μέδουσα, μπορούν να τραβάνε φωτογραφία (έστω και με το κινητό τους) και να ανεβάζουν την καταγραφή στο inaturalist.org (η πλατφόρμα έχει εφαρμογή και για ios και android) βάζοντας το είδος μέδουσας (αν δεν γνωρίζουν το είδος ας τοποθετούν cnidaria), την ημερομηνία που την είδανε και την ακριβή τοποθεσία.
Με αυτό τον τρόπο ενημερώνεται ο σπέσιαλ google χάρτης που έχει φτιαχτεί (οπότε μπορεί ο κάθε πολίτης να γνωρίζει τι καταγραφές μεδουσών υπάρχουν στην κάθε περιοχή από το κινητό του και μέσω των google maps), αλλά και οι καταγραφές είναι ανοιχτές για να μελετηθούν από κάθε βιολόγο και ερευνητή αν χρειάζεται αυτά τα δεδομένα.
Οικολογικά και κοινωνικά οφέλη της μέδουσας
 |
| Επιστημονική απεικόνιση από τον William Helps |
'Οπως αναφέρει και το Ελληνικό Παρατηρητήριο Βιοποικιλότητας, οι υπηρεσίες οικοσυστήματος που παρέχονται από τις μέδουσες είναι πολλές.
Ρυθμιστικές υπηρεσίες:
Οι σάλπες καταναλώνουν φυτοπλαγκτόν και μεταφέρουν άνθρακα στο βένθος μέσω σφαιριδίων κοπράνων.
Η συσσώρευση πτωμάτων μέδουσας (πυροσώματα) στον βυθό της θάλασσας παίζει σημαντικό ρόλο στη μεταφορά άνθρακα από τα επιφανειακά ύδατα στο βένθος.
Υπηρεσίες παροχής:
Μέδουσες συγκομίζονται για τρόφιμα και άλλες χρήσεις.
Υπηρεσίες υποστήριξης:
- Κολυμπώντας οι μέδουσες συμβάλλουν στην ανάμειξη των ωκεανών λόγω μετατόπισης του νερού καθώς κινούνται μέσα από αυτό,
- Οι μέδουσες παρέχουν μια πηγή θηράματος για εκατοντάδες διαφορετικά ζώα,
- Οι μέδουσες είναι σημαντικοί θηρευτές στα πελαγικά θαλάσσια συστήματα και
- Οι μέδουσες παρέχουν ενδιαιτήματα και καταφύγια για μια μεγάλη ποικιλία ταξινομικών ειδών.
Πολιτιστικές υπηρεσίες:
Τα προγράμματα επιστήμης των πολιτών ενθαρρύνουν το κοινό να μετράει και να εντοπίζει τις μέδουσες που έχουν αποκλειστεί στις παραλίες και οι μέδουσες σε ενυδρεία αιχμαλωτίζουν τη φαντασία των παιδιών.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου