Σε τροχιά υλοποίησης οι μελέτες για τον Γενικό Πολεοδομικό Σχεδιασμό (ΓΠΣ) Ερέτριας και Αμαρύνθου

Άλλο ένα σοβαρότατο και λιμνάζων επί σειρά ετών θέμα, αυτό του Γενικού Πολεοδομικού Σχεδιασμού, που θα θέσει τις ουσιαστικές βάσεις ανάπτυξης του Δήμου μας, μπήκε ήδη σε τροχιά υλοποίησης, καθώς πρόσφατα ανατέθηκαν από το Τεχνικό Επιμελητήριο της Ελλάδος οι μελέτες του ΓΠΣ Ερέτριας και του ΓΠΣ Αμαρύνθου, συνολικής αξίας 514.000 ευρώ,  σε Μελετητικό Γραφείο, κατόπιν σχετικού αιτήματος που υπέβαλε ο Δήμος Ερέτριας.

Την επίβλεψη της διαδικασίας έχει το Υπουργείο Ενέργειας και Περιβάλλοντος και ο Δήμος Ερέτριας θα συμμετέχει με στοιχεία και προτάσεις για την ολοκλήρωση των μελετών των δύο ΓΠΣ.

Παρότι η μελέτη του ΓΠΣ Αμαρύνθου είχε ξεκινήσει από το 2010 περίπου, χωρίς όμως να ολοκληρωθούν ποτέ όλες οι διαδικασίες επί σειρά ετών, ξεκινούν εκ νέου οι μελέτες και για το ΓΠΣ Αμαρύνθου, αλλά και για το ΓΠΣ Ερέτριας που εκκρεμούσε, ώστε να διασφαλιστεί η βιώσιμη οικιστική ανάπτυξη του Δήμου μας, αλλά και να επιλυθούν χρόνια προβλήματα της περιοχής.

 

Νομοθεσία

 Ο Πολεοδομικός Σχεδιασμός σήμερα ρυθμίζεται, βασικά, από τον Νόμο 2508/97 για την Βιώσιμη Οικιστική Ανάπτυξη, ο οποίος αποτελεί συνέχεια και ολοκλήρωση του πολεοδομικού καθεστώτος που εισήγαγε ο Οικιστικός νόμος 1337/83. 

Η καινοτομία του Ν. 2508/97 ήταν ότι καθιέρωσε ρητά δύο επίπεδα Πολεοδομικού Σχεδιασμού (άρθρο 1, παρ.3)

Το πρώτο επίπεδο, στο οποίο ανήκουν  δύο ειδών εργαλεία στρατηγικού Πολεοδομικού Σχεδιασμού:

• Τα Ρυθμιστικά Σχέδια και Προγράμματα Προστασίας Περιβάλλοντος, για τα μεγάλα αστικά κέντρα και

• Τα Γενικά Πολεοδομικά Σχέδια (ΓΠΣ) και τα Σχέδια  Χωρικής και Οικιστικής Οργάνωσης Ανοικτής Πόλης (ΣΧΟΟΑΠ), τα οποία εκπονούνται στα διοικητικά όρια των πρωτοβάθμιων ΟΤΑ.

Το δεύτερο επίπεδο, το οποίο αποτελεί την εξειδίκευση και εφαρμογή του πρώτου επιπέδου, περιλαμβάνει :  

• Τις κάθε είδους Πολεοδομικές Μελέτες (ΠΜ), όπως μελέτες επεκτάσεων πόλεων ή οικισμών, μελέτες αναθεωρήσεων ρυμοτομικών σχεδίων, μελέτες Ειδικά Ρυθμιζόμενης Πολεοδόμησης (ΠΕΡΠΟ), μελέτες άλλων πολεοδομούμενων περιοχών (όπως  παραγωγικών πάρκων κλπ)  καθώς και μελέτες Αναπλάσεων ή άλλες ειδικές πολεοδομικές μελέτες.

• Τις Πράξεις Εφαρμογής, οι οποίες είναι τα σχέδια και οι εργασίες επι εδάφους για την εφαρμογή του πολεοδομικού σχεδιασμού.

Επίσης, σε αντίθεση με προγενέστερα θεσμικά πλαίσια που περιείχαν μόνο κανονιστικές διατάξεις, ο Ν.2508/97 περιέχει  – πέραν των επιτελικών σχεδίων των ΡΣ και ΓΠΣ/ ΣΧΟΟΑΠ – και τις κατευθυντήριες αρχές της πολεοδομικής πολιτικής προκειμένου να επιτευχθεί η βιώσιμη οικιστική ανάπτυξη.

Γενικά Πολεοδομικά Σχέδια και ΣΧΟΟΑΠ  (Ν 2508/97, άρθρα 4,5 και 6)

Το Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο στον Ν. 1337/83 ήταν ένα κατευθυντήριο σχέδιο για την ορθολογική οργάνωση και ανάπτυξη μιας πόλης ή οικισμού.

Το νέο ΓΠΣ του Ν. 2508/97 είναι διευρυμένο και περιλαμβάνει ολόκληρη την εδαφική περιφέρεια ενός Δήμου. Μετά τη πρώτη διεύρυνση των δήμων με το Πρόγραμμα Καποδίστριας Ι, γίνεται αντιληπτό ότι το νέο ΓΠΣ άλλαξε χαρακτήρα από αυτόν του Ν. 1337/83 και μετασχηματίστηκε σε ένα, ουσιαστικά, τοπικό χωροταξικό σχέδιο στην περιοχή του ΟΤΑ.  Αντίστοιχα σχέδια με τα νέα ΓΠΣ είναι και τα ΣΧΟΟΑΠ με τη μόνη διαφορά ότι στην περίπτωση των ΣΧΟΟΑΠ η έδρα του Δήμου έχει πληθυσμό μικρότερο των 2.000 κατοίκων.

Τα ΓΠΣ / ΣΧΟΟΑΠ προσδιορίζουν το αναπτυξιακό προφίλ, τα οικιστικά χαρακτηριστικά και τα στοιχεία του φυσικού και δομημένου περιβάλλοντος κάθε ΟΤΑ.

Με βάση τα παραπάνω, τα ΓΠΣ και ΣΧΟΟΑΠ προσδιορίζουν:

• Περιοχές Προστασίας (απόλυτης ή μέτριας)

• Περιοχές Ελέγχου και Περιορισμού Δόμησης (για την προστασία του περιαστικού και εξωαστικού χώρου από την ανεξέλεγκτη διασπορά της εκτός σχεδίου δόμησης.

• Περιοχές πολεοδομημένες (υπάρχοντες οικισμοί) ή νέες περιοχές όπου επιτρέπεται η πολεοδόμηση (επεκτάσεις, παραγωγικές χρήσεις).

Τα ΓΠΣ και ΣΧΟΟΑΠ υποχρεούνται να τηρούν τις κατευθύνσεις των υπερκειμένων σχεδίων ή πλαισίων, όπως το Γενικό και τα Ειδικά Πλαίσια, τα Περιφερειακά Πλαίσια, τα τυχόν Ρυθμιστικά Σχεδία. 

Βασικές παράμετροι που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη, πέραν των αναπτυξιακών προσδοκιών και οικιστικών αναγκών κάθε τοπικής κοινωνίας, είναι οι αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης και οι απαιτήσεις  που προκύπτουν από την κλιματική αλλαγή.

Με βάση αυτές τις απαιτήσεις, επιβάλλεται:

• η μέγιστη δυνατή οικονομία επεκτάσεων (αρχή της ‘συμπαγούς’ πόλης)

• ο περιορισμός της εκτός σχεδίου δόμησης, έτσι ώστε να επιτρέπονται μόνο οι χρήσεις που ‘ταιριάζουν’ με τον χαρακτήρα των διαφόρων υποπεριοχών ή ζωνών στον εκτός σχεδίου χώρο κάθε ΟΤΑ

• Επίσης στον εξωαστικό χώρο του ΟΤΑ, επιβάλλεται η θεσμοθέτηση προστασίας πόρων του φυσικού περιβάλλοντος και του τοπίου καθώς και στοιχείων πολιτιστικής / αρχιτεκτονικής κληρονομιάς, πέραν όσων προστατεύονται ήδη από ίδια καθεστώτα (αρχαιολογικοί χώροι κλπ)

• Εντός των πόλεων και οικισμών, οι προτάσεις των ΓΠΣ και ΣΧΟΟΑΠ θα πρέπει, πέραν των άλλων όρων και περιορισμών για τη βελτίωση του οικιστικού περιβάλλοντος, θα πρέπει να προτείνουν και περιοχές Αναπλάσεων.

Σχετικά άρθρα:

Πέτρος Σμιλάκος: "Στη ΔΕΥΑΕ έγινε σπουδαίο έργο και εξυγίανση σε όλα τα επίπεδα στην 4ετία που πέρασε - 1.700.000 ευρώ πληρώθηκε στη ΔΕΗ"