Τετάρτη 14 Σεπτεμβρίου 2022

Έφυγε από τη ζωή η Ειρήνη Παπά - Η σπουδαία διεθνής Ελληνίδα ηθοποιός με τη διεθνή ακτινοβολία

 


Άλλη μια μεγάλη Ελληνίδα έφυγε από κοντά μας! Αν η Ελλάδα είχε γυναικεία όψη, θα έμοιαζε με την Ειρήνη Παπά, τη γυναίκα που έψαλε κρυφά «Τη Η Υπερμάχω Στρατηγώ» μέσα στην Αγιά Σοφιά, έφυγε από τη ζωή, σε ηλικία 96 ετών.


Η Ειρήνη Παππά υπήρξε εκτός από σπουδαία ηθοποιός, μια σπουδαία γυναίκα. Μια ισχυρή προσωπικότητα, επιβλητική που σε καθήλωνε. Μια γυναίκα ελεύθερη, που δεν έμπαινε σε καλούπια, τολμηρήΚαι με την τόλμη που τη διέκρινε, η Ειρήνη Παππά έκανε αυτό που κανείς άλλος δεν θα τολμούσε. Μπήκε στην Αγιά Σοφιά και έψαλε κρυφά “Τη Υπερμάχω Στρατηγώ”!



Μια ανατριχιαστική σκηνή και μια Παππά συγκλονιστική

Η Ειρήνη Παππά φόρεσε ένα κόκκινο ύφασμα στο κεφάλι της που έκανε ακόμα πιο επιβλητική την παρουσία της και άρχισε να ψέλνει το “Τη Υπερμάχω Στρατηγώ”, τον βυζαντινό ύμνο που είχε να ακουστεί από την Άλωση της Πόλης, όταν στις 29 Μαΐου του 1453 το έψαλαν οι Χριστιανοί πριν από την άλωση της Αγίας Σοφίας.

Ήταν λίγο πριν το Πάσχα του 1983, όταν η ηθοποιός ταξίδεψε μαζί με τον Κώστα Χαρδαβέλλα στην Κωνσταντινούπολη για την εκπομπή “Ρεπόρτερς” της ΕΡΤ. Το σχέδιο τους τολμηρό και επικίνδυνο….  

Η σκηνή ανατριχιαστική…. Η Ειρήνη Παππά συγκλονιστική…. Και όπως ακούγεται αργότερα να δηλώνει η ίδια στον Κώστα Χαρδαβέλλα, ήταν σαν “να νικάει κανείς, χωρίς να νικάει με τα πράγματα”!


Δείτε το βίντεο

Το απόσπασμα προέρχεται από μια εκπομπή των «Ρεπόρτερς» (Κώστας Χαρδαβέλλας, Γιάννης Δημαράς, Γιώργος Λιάνης), που μεταδόθηκε το 1983 και μεταδόθηκε ξανά το 2001 από την ενημερωτική εκπομπή του Κώστα Χαρδαβέλλα www.άνθρωποι.gr στην ΕΤ 1.




λίγα λόγια... για την μεγάλη Ελληνίδα


Η Ειρήνη Παπά γεννήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 1929 στο Χιλιομόδι Κορινθίας ως Ειρήνη Λελέκου, σε οικογένεια δασκάλων, όπως ο παππούς της, οι γονείς της και η θεία της που την επηρέασαν στη μόρφωσή της. Η μητέρα της, Ελένη Λελέκου, το γένος Πρεβεζάνου, ήταν δασκάλα, από την οποία είχε ακούσει πολλά παραμύθια και ιστορίες.


Ο πατέρας της Σταύρος Λελέκος ήταν καθηγητής κλασικού δράματος, υπήρξε διευθυντής στο σχολείο του Σοφικού Κορινθίας και την έμαθε να διαβάζει τους αρχαίους κλασικούς.


Οι γονείς της είχαν τέσσερα κορίτσια. Αδελφές της είναι η Ευαγγελία Λελέκου-Μανθοπούλου (1925-), ιατρός ακτινολόγος, πρώην διευθύντρια του νοσοκομείου Άγιος Σάββας και η λογοτέχνιδα και ποιήτρια Δέσποινα Λελέκου-Τατάκη (1926- 2009).

Ο προπάππος της Σταύρος Λελέκος, γύρω στα τέλη του 19ου αιώνα, έγραψε το πρώτο συντακτικό της ελληνικής γλώσσας (1881), όπως και άλλα βιβλία για την δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Οι γονείς της είχαν αντιρρήσεις όταν στην εφηβεία της τους είπε ότι ήθελε να γίνει ηθοποιός.







Το 1947 παντρεύτηκε το σκηνοθέτη και ηθοποιό Άλκη Παππά (1922-2018), με τον οποίο χώρισαν το 1951, αλλά διατήρησε το επίθετό του. Η ίδια προτιμούσε να γράφει το επίθετο με ένα «π», δηλαδή «Παπά» (όπως στα αγγλικά «Irene Papas»).

Η ίδια είχε αποκαλύψει το 2004 στην ιταλική εφημερίδα Corriere della Sera, μετά τον θάνατο του Μάρλον Μπράντο, ότι υπήρξε μεταξύ τους μια μακρά και «μυστική αγάπη». Εχε πει επίσης ότι είχαν συναντηθεί το 1954 στη Ρώμη. Όπως είπε τον εκτιμούσε πολύ, ήταν το «μεγάλο πάθος της ζωής της» και συναντήθηκαν για τελευταία φορά το 1999 στην Αθήνα.




Ο Αλέκος Σακελλάριος έγραψε στην αυτοβιογραφία του για την Ειρήνη Παπά ότι δεν την είδε πρώτη φορά στη Σχολή της, αλλά στο Σύνταγμα να περπατά και την περιγράφει ως «ένα πανέμορφο πλάσμα με ένα απλό μακρύ φόρεμα, όλο πτυχώσεις, που κινιόταν με μεγαλοπρέπεια και συνάμα απλότητα. Σαν να ζωντάνεψε μια Καρυάτιδα».






Διεθνής καριέρα και Όσκαρ


Είχε τεράστια και σημαντική καλλιτεχνική πορεία, πρωταγωνιστώντας μεταξύ άλλων σε τρεις ταινίες που προτάθηκαν για Όσκαρ Ξενόγλωσσης Ταινίας, ενώ το κατέκτησε με το «Ζ» του Κώστα Γαβρά. Επίσης βραβεύθηκε και με τον Χρυσό Λέοντα της Μπιενάλε Θεάτρου της Βενετίας για την ερμηνεία της στην «Οδύσσεια», σε σκηνοθεσία Φράνκο Ρόσι.

Υποψήφιες για Όσκαρ υπήρξαν επίσης και δύο ελληνικές ταινίες, μεταφορές στη μεγάλη οθόνη αρχαίων τραγωδιών, η «Ηλέκτρα» (σε σκηνοθεσία Μιχάλη Κακογιάννη) και η «Αντιγόνη» (σε σκηνοθεσία Γιώργου Τζαβέλλα). Επίσης είχε τον ρόλο της Κλυταιμνήστρας στην «Ιφιγένεια» του Μιχάλη Κακογιάννη.




Η Ειρήνη Παππά είχε συμμετάσχει σε πολλές ξένες παραγωγές, μεταξύ των οποίων και χολιγουντιανές παραγωγές, ενώ πρωταγωνίστησε και στο θέατρο Μπρόντγουεϊ.

Στις ταινίες όπου ερμήνευσε ρόλους συμπεριλαμβάνονται «Τα κανόνια του Ναβαρόνε», «Αλέξης Ζορμπάς», «Άνω, κάτω και πλαγίως», «Ο Χριστός σταμάτησε στο Έμπολι», «Το μαντολίνο του λοχαγού Κορέλι» κ.ά.

«Εγώ ήθελα πάντα να γίνω γνωστή με την αξία μου», έλεγε στο Φρέντυ Γερμανό, το 1995, «θεωρώ το παραμύθι της Σταχτοπούτας το πιο ανήθικο που υπάρχει»:




Η Ειρήνη Παπά είχε εκμυστηρευτεί σε συνέντευξή της: «Πιστεύω ότι πρώτα είσαι άνθρωπος, μετά γυναίκα, μετά ηθοποιός. Πώς θα βάλω το επάγγελμα να με φάει, να μπω σε ένα κουτάκι και να συμπεριφέρομαι ανάλογα. Και αυτή να είμαι αλλάζω. Κάποτε η σταρ ήταν διαφορετική. Σήμερα είναι αλλιώτικη. Κάποτε ο σταρ ήταν ο ένας, ο άλλος, σήμερα είναι ο Αλ Πατσίνο. Κάποτε οι σταρ φορούσαν τουαλέτες, σήμερα φοράνε μπλουτζίν σχισμένα, όλο τρύπες. Αύριο θα είναι τα μαλλιά πράσινα. Εγώ αποφάσισα να μην ακολουθήσω… ».


Πηγές: CNN Greece, www.άνθρωποι.gr στην ΕΤ 1, infowoman







Δεν υπάρχουν σχόλια: